قرارداد هوشمند چیست؟

هر روزه افراد زیادی در حال تبادلات مالی و دادوستد در زمینه‌های مختلف هستند. افراد برای انجام مبادلات مالی و دادوستدها توافق می‌کنند تا طی شرایط خاصی که به وجود آمده است یک معامله را انجام دهند. به طور مثال در هنگام خرید خودرو، طرفین طی یک قرارداد توافق می‌کنند تا در صورت تأیید صحت و سلامت خودرو طبق گفته‌های فروشنده، خریدار مبلغ را به فرض به‌صورت یک چک به فروشنده انتقال دهد. این موضوع دقیقا مصداق یک قرارداد سنتی است و برای اجرایی شدن آن، درگیر نهادهای حدواسط، کمسیون‌ها زیاد و… است؛ اما مفهوم قرادادهای هوشمند آمده‌ است تا این سیستم پرهزینه را جایگزین کند. اگر برای شما هم سوال پیش آمده است که قرارداد هوشمند چیست در ادامه همراه ما باشید تا به بررسی قرارداد هوشمند به زبان ساده بپردازیم.

قرارداد هوشمند چیست؟

شاید این سوال شما هم باشد که قرارداد هوشمند چگونه کار می‌کند. به بیانی ساده، قرارداد هوشمند یک قرارداد خود اجرا شونده است که بر اساس پارامترها و مفاد از پیش تعیین‌شده بین خریدار و فروشنده به صورت کدهای برنامه‌نویسی درآمده است. کد و مفاد قرارداد حاوی آن، روی محیط توزیع‌شده و غیرمتمرکز بلاکچین توزیع‌شده است. کدها، اجرای قرارداد را پایش می‌کنند و تراکنش‌ها به صورت قابل‌پیگیری و غیرقابل برگشت در این شبکه ثبت می‌شوند. قراردادهای هوشمند این اجازه را می‌دهند تا معاملات و توافق‌های صورت گرفته طبق مفاد آن با حفظ ناشناس بودن طرفین و عدم دخالت مکانیزم‌های اجرایی و نهاد‌های متمرکز مثل بانک‌ها، دولت‌ها و… اجرا شوند.

با اینکه افراد زیادی تصور می‌کردند که تکنولوژی بلاکچین اساسا برای اجرا پروژه بیت کوین به وجود آمده است، اما این فناوری با تکامل خود به پایه‌ای برای سایر فعالیت‌ها در حوزه سایر رمزارزها و امورمالی غیرمتمرکز تبدیل شده است. در حقیقت اگر اطلاعاتی کلی از نحوه فعالیت فناوری بلاکچین داشته باشید، متوجه می‌شوید که بلاکچین بستری مناسب برای قرادادهای هوشمند است، چرا که به دلیل توزیع مفاد قرارداد در بین نود‌ها یا همان شرکت کنندگان در شبکه، امکان دستکاری و یا کلاهبرداری بسیار کم می‌شود.

پیشینه قرارداد هوشمند!

ساختار قرارداد‌های هوشمند پیشینه جذابی دارد؛ قرارداد هوشمند برای اولین بار در سال ۱۹۹۴ توسط «نیک سابو» پیشنهاد شد. سابو محقق علوم کامپیوتر است که در سال ۱۹۹۸ دست به ابداع یک دارایی دیجیتال با نام BitGold زد یعنی دقیقا ۱۰ سال قبل از پیدایش بیت کوین. همین موضوع این احتمال را تقویت می‌کرد که سابو همان ساتوشی ناکاماتو، سازنده مجهول الهویه بیت کوین باشد که این شایعه قویا توسط سابو تکذیب شد.

قرارداد هوشمند چگونه کار می‌کند؟

به گفته سابو، قراردادهای هوشمند پروتکل‌های انجام معامله کامپیوتری هستند که مفاد قرارداد را اجرا می‌کنند. در حقیقت سابو قصد داشت به گسترش کاربرد‌های روش‌های انجام معاملات به صورت الکترونیک مثل پایانه‌های فروش (POS) در قلمرو دیجیتال بپردازد. به گفته سابو قرادادهای هوشمند می‌تواند راه حلی برای انجام محاسبات پیشرفته در بازار مشتقه مثل قراردادهای آتی و… باشد. این پیش‌بینی سابو امروزه به حقیقت پیوسته، چرا که معامله در بازارهای دوطرفه و قرادادها مربوط به آن امروزه به‌راحتی توسط این قراردادها امکان‌پذیر شده است.

فرایند ایجاد یک قرارداد هوشمند با همکاری تیم‌های تجاری با توسعه‌دهندگان شروع می‌شود تا شرایط و مفاد مورد نیاز در قرارداد هوشمند برنامه‌ریزی شود. این شرایط و رویدادها شامل موارد ساده مثل خواندن یک عبارت مثل میزان مصرف آب از روی کنتور آب یا تأیید دریافت یک محموله باشد و یا مسائل و منطق‌های پیشرفته‌تر مثل معاملات مشتقه و فیوچرز باشند که طبعاً با پیشرفته‌تر شدن محاسبات، نیاز به تلاش و برنامه‌نویسی پیشرفته‌تری خواهد بود. سپس توسعه‌دهندگان اقدام به تست قرارداد هوشمند بر بستر مناسب می‌کنند تا از اجرای درست آن اطمینان خاطر پیدا کنند. در ادامه قرارداد هوشمند در اختیار تیم دیگری قرار می‌گیرد تا مورد بررسی‌های امنیتی قرار گیرد و تایید شود. پس از تایید موارد امنیتی، قرارداد هوشمند روی یک بلاکچین مناسب بارگذاری می‌شود.

پس از بارگذاری قرارداد هوشمند، نیاز است تا داده‌ها را از طریق یک اوراکل دریافت شود. اوراکل‌ها در حقیقت یک منبع دیتا کریپتوگرافیکال امن هستند و قراردادهای هوشمند وقتی اجرایی می‌شوند که بتوانند ترکیبی از دیتاهای مطمئن را از یک یا چند اوراکل دریافت کنند.

پلتفرم‌های مشهور قراردادهای هوشمند

از پلتفرم‌های مشهور قراردادهای هوشمند می‌توان به اتریوم اشاره کرد که به طور گسترده برای پلتفرم‌های کریپتوکارنسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اتریوم برای نوشتن قراردادهای هوشمند اقدام به توسعه زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی کرده است که با استفاده از آن می‌توان برای اجرا برنامه‌های قرادادهای هوشمند در ماشین مجازی اتریوم (EVM) استفاده کرد.

از دیگر پلتفرم‌های برنامه‌نویسی می‌توان به WebAssembly (WASM) و زبان مدلینگ دارایی‌های دیجیتال (DAML) اشاره کرد. زبان برنامه‌نویسی WASM این امکان را به توسعه‌دهندگان می‌دهد تا اقدام به ساخت قراردادهای هوشمندی کنند که در مرورگرهای وب قابل‌اجرا بوده و با شبکه‌های بلاکچین یا سایر دفاتر کل توزیع‌شده یکپارچه شوند. همچنین برای برنامه‌نویسی در این سیستم امکان استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی متداول مثل C، جاوا اسکریپت، تایپ اسکریپت و Rust وجود دارد.

کلام آخر

در این مطلب با عملکرد و ساختار قرارداد هوشمند آشنا شدیم. همانطور که اشاره شد قراردادهای هوشمند می‌توانند کاربرد‌های وسیعی در زندگی ما داشته باشند و از ساده‌ترین اعمال و پروسه‌ها را تا پیچیده‌ترین‌ آن‌ها برنامه‌ریزی و اجرا کنند. با استفاده از قراردادهای هوشمند، عملا نیاز به اعتماد از نحوه اجرای یک قرارداد که یک مشکل اساسی در قراردادهای هوشمند بود از بین رفته است و با فراهم بودن شرایط، مفاد قرارداد به صحیح‌ترین حالت‌ خود اجرا خواهد شد. برای خرید تتر بدون کارمزد و مشاوره رایگان و همچنین خرید آنلاین پرفکت مانی و ووچر پرفکت مانی با کارشناسان ما در ارتباط باشید.

از سوی دیگر اجرا شدن قراردادهای هوشمند بر بستر تکنولوژی بلاکچین این امکان را فراهم می‌کند که شفافیت دشر اجرا قرارداد به بالاترین حد برسد و واسطه‌ها که مسبب تحمیل هزینه‌های بیشتر برای اجرای قرارداد‌های سنتی بوند از میان برداشته شوند.