تاریخچه ارز دیجیتال بیت کوین

سال ۲۰۰۹ سر آغاز معرفی پروژه‌ای بود که قصد داشت سیستم مالی دنیا را متحول کند. در این برهه شاهد رکود اقتصادی سال ۲۰۰۸ بودیم. ساتوشی ناکاموتو با ارائه وایت پیپر بیت کوین در آن زمان نحوه کارکرد این سیستم مالی که قرار بود با حذف کردن واسطه‌ها و سیستم‌های نظارتی بر کاربران خود متکی و جایگزینی برای ارزهای رایج باشد را شرح داد. در این مطلب از سایت ایکس پی قرار است مروری به تاریخچه ارز دیجیتال بیت کوین داشته باشیم و نکات مربوط به آن را توضیح دهیم. لطفا تا پایان با ما همراه باشید و نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.

بیت کوین چیست

بیت کوین یک ارز دیجیتال است که به گونه‌ای طراحی شده که عملکردی مانند پول داشته باشد و روش پرداختی باشد که تحت کنترل هیچ شخص، نهاد و یا شرکتی نیست و نیاز برای هر شخص ثالثی را برای تراکنش‌ها حذف کرده است. بیت کوین در سال ۲۰۰۹ توسط ساتوشی ناکاموتو معرفی شد و از آن موقع تبدیل به شناخته شده‌ترین ارزدیجیتال دنیا شده است. محبوبیت بیت کوین سبب شد تا الهام‌بخش توسعه بسیاری از پروژه‌های کریپتوکارنسی دیگر باشد. این رقبا اکثر سعی دارند تا جای بیت کوین را به عنوان یک روش پرداخت تصاحب کنند یا به عنوان یک توکن امنیتی و توکن کاربردی در بلاکچین‌های دیگر حضور داشته باشند.

پیدایش بیت کوین

ساتوشی ناکاموتو با انتشار وایت پیپری تحت عنوان «بیت کوین: یک سیستم پولی الکترونیکی همتا به همتا» سعی کرد تا عملکرد شبکه بلاکچین بیت کوین را توصیف کند. در حقیقت این روز در تاریخ بیت کوین مسیری را برای وقایع بعدی صنعت کریپتوکارنسی ترسیم کرد. چهار ماه پس از انتشار این وایت پیپر، ساتوشی ناکاموتو اولین بلاک شبکه بیت کوین را استخراج کرد و بدین ترتیب عملا فناوری بلاکچین را آزمایش کرد. اولین بلاک استخراج شده را به نام «بلاک جنسیس» می‌شناسند.

اولین کاربرد بیت کوین به عنوان پول نیز زمانی انجام شد که شخصی با نام «لازو هانیج» دو پیتزا به قیمت ۱۰ هزار بیت کوین خرید! این روز هنوز هم در انجمن کریپتوکارنسی با نام روز پیتزا یا Pizaa Day شناخته می‌شود. جالب است بدانید که ارزش روز این مقدار بیت کوین در زمان نگارش این مطلب که بیت کوین در قیمت ۲۵ هزاری دلاری قرار دارد به ۲۵۰ میلیون دلار و نسبت به سقف تاریخی ۶۸ هزار دلاری ۶۸۰ میلیون دلار ارزش می‌رسد!

اولین پول دیجیتال، بیت کوین

ایده داشتن یک ارز دیجیتال ایده جدید نیست. قبل از پیدایش کریپتوکارنسی‌ها، تلاش زیادی برای ساخت چیزی مشابه ارزهای دیجیتال صورت گرفته بود اما اکثر این پروژه‌ها با مشکلات عدیده و اساسی دست‌وپنجه نرم می‌کردند. یکی از مشکلات اساسی مشکل امکان دو بار خرج کردن آن دارایی است. به عبارتی دیگر یک دارایی دیجیتال باید یکبار قابل استفاده باشد تا از کپی برداری و جعل آن جلوگیری شود.

تاریخچه پیدایش ارز دیجیتال بیت کوین تنها به سال ۲۰۰۹ محدود نمی‌شود چرا که حدود ۱۰ سال پیش از پیدایش بیت کوین این مفهوم توسط یک مهندس کامپیوتر با نام «وی دای» معرفی شده بود. او در سال ۱۹۹۸ مقاله‌ای منتشر کرد که در آن از دارایی با نام «B-Money» صحبت کرده بود. او در این مطلب در حقیقت ایده یک ارز دیجیتال را مورد بحث قرار داد که می‌توان آن را به همراه گروهی از نام‌های مستعار دیجیتال غیرقابل ردیابی ارسال کرد.

در همان سال بود که یک پروژه دیگر با نام «بیت ‌گلد» توسط یکی از پیشگامان بلاکچین با نام «نیک سابو» انجام شد. بیت گلد نیز هدفی مشابه با ارزهای دیجیتال، یعنی ایجاد یک ارز دیجیتال غیر متمرکز داشت. از دلایل عدم موفقیت این طرح ناکارآمدی در سیستم مالی سنتی مانند نیاز به فلز برای ساخت سکه‌های جدید و نیاز به اعتمادسازی برای انجام معاملات بود. در نهایت با اینکه هیچ کدام از این دو طرح خروجی موفقی را ارائه نداده‌اند اما به نوعی الهام‌بخش شکل‌گیری بیت کوین بودند.

بیت کوین، کمی بیشتر از یک ارز عادی

همانطور که اشاره شد در سیر تاریخی پیدایش ارز دیجیتال بیت کوین، یکی از مسائلی که ساتوشی ناکاموتو از پس حل آن برآمد مشکل خرج کردن دوباره یک ارز دیجیتال بود. راه حل این معضل در سیستم مالی سنتی شامل استفاده از واسطه‌های مورد اعتماد و شخص ثالث است که بررسی می‌کردند که آیا یک دارایی دیجیتالی پیش از این توسط دارنده آن خرج شده است یا خیر. در بیشتر موارد شخص ثالث (مانند بانک) می‌تواند به صورت موثر تراکنش‌ها را با ریسک پایینی پردازش کند.

با این حال این مدل مبتنی بر افراد همچنان منجر به هزینه‌های اضافی و خطر تقلب می‌شود. همچنین صرفا این موسسات نیستند که هر از چندگاهی دچار فساد و تقلب می‌شوند و موجب عدم اطمینان سیستم می‌شوند بلکه این افراد درگیر با معاملات هستند که گاها نمی‌توانند به طور کامل به شخص ثالث اعتماد کنند؛ بنابراین، نیاز به حذف عامل انسانی به طور کلی وجود دارد. رمزنگاری و مکانیزم‌های اجماع گروهی خودکار در حال حاضر تنها راه برای دور زدن دخالت انسان در امور مالی است.

ناکاموتو یک رویکرد غیر متمرکز برای تراکنش‌ها با استفاده از دفتر کل، درخت‌ها و ریشه‌های مرکل (Merkle Roots and Trees)، مهرهای زمانی، مشوق‌ها، رمزنگاری و مکانیزم اجماع پیشنهاد کرد. در یک بلاک چین، مُهرهای زمانی به اطلاعات تراکنش‌ها اضافه می‌شود و از تکنیک‌های رمزنگاری برای رمزگذاری داده‌ها استفاده می‌شود. داده‌های رمزگذاری شده را نمی‌توان تغییر داد، اما باید تایید شوند. شبکه باید صحت تراکنش‌ها را بر اساس مکانیزم اجماع اکثریت به نام اثبات کار (Proof Of Work) تأیید کند.

از آنجایی که رکورد تراکنش‌ها در بسیاری از گره‌های سیستم توزیع می‌شود، برای یک بازیگر بد، اگر نگوییم غیرممکن، دشوار است تا کنترل کافی بر سیستم را به دست آورد تا دفتر کل را به نفع خود بازنویسی کند. سوابق بلاک چین ایمن نگه داشته می‌شوند زیرا قدرت محاسباتی مورد نیاز برای معکوس کردن آن‌ها حملات در مقیاس کوچک را منع می‌کند. هکرها به شبکه‌ای نیاز دارند که بتواند سریع‌تر از شبکه فعلی بلاک‌ها را اعتبارسنجی و ایجاد کند و سپس باید بلاک چین جدید را در زمان مناسب برای بازنویسی آن به شبکه اصلی معرفی کند. آن‌ها همچنین باید چندین حمله دیگر بلاک چین را به طور همزمان اجرا کنند.

ساتوشی ناکاموتو کیست؟

یکی از جنبه‌های ناشناخته تاریخچه ارز دیجیتال بیت کوین، خالق آن یعنی ساتوشی ناکاموتو است. حتی این موضوع مشخص نیست که آیا ساتوشی ناکاموتو اشاره به یک شخص دارد یا شامل گروهی از توسعه دهندگان بیت کوین می‌شود. به هر حال ساتوشی ناکاموتو نام مستعار شخص یا افرادی است که به توسعه اولین نرم افزار بیت کوین کمک کردند. ساتوشی ناکاموتو تا حدود سال ۲۰۱۰ فعال بود اما از آن زمان تا کنون فعالیتی از آن مشاهده نشده است.

پیش‌تر اشاره کردیم که مشکل Double spending یا دوباره خرج کردن یکی از مشکلات اساسی بر سر راه توسعه ارزهای دیجیتال بود اما ساتوشی ناکاموتو شخصی بود که در آخر با ارائه سیستم تایید بلاکچین آن را حل کرد. به نظر می‌رسد که شخصیت ناکاموتو در ابتدای شکل‌گیری بیت کوین به شدت در حال کار روی اولین نسخه نرم افزار بیت کوین در سال ۲۰۰۷ بوده است. ارتباط با ناکاموتو تنها از طریق ایمیل صورت می‌گرفته و فقدان جزئیات شخصی و پس زمینه نیز کار را برای حدس زدن شخصیت واقعی ناکاموتو بسیار سخت کرده است.

با تمام این اوصاف، ظاهرا فعالیت ناکاموتو در پروژه بیت کوین در سال ۲۰۱۰ به پایان رسیده است. آخرین مکاتبه ناکاموتو طی یک ایمیل با یک توسعه دهنده کریپتوکارنسی صورت گرفته است که در آن ایمیل ناکاموتو از عبارت «به سمت موضوعات دیگری رفته‌ایم» استفاده کرده است. از آنجایی که هر روزه در حال مشاهده پروژهای جدید ارز‌های دیجیتال از نظر تعداد، محبوبیت و اعتبار رفته‌ایم، ناتوانی در تشخیص هویت ناکاموتو به یکی از موضوعات رازآلود و مورد بحث تبدیل شده است.

از آنجایی که ساتوشی ناکاموتو خالق طلای دیجیتال است و گام بزرگی در تحقق این امر داشته انتظار می‌رود تا اندوخته عظیمی از بیت کوین را نیز در اختیار داشته باشد. کارشناسان با تجزیه و تحلیل بلاکچین بیت کوین به این نتیجه رسیده‌اند که کدام آدرس‌ها احتمالا با درجه بالایی از قطعیت به ناکاموتو تعلق دارند. طبق تحلیل زنجیره‌ای «سرجیو دمیان لرنر»، دانشمند ارشد آزمایشگاه RSK، ناکاموتو حدود ۱ میلیون بیت کوین در اختیار دارد. قابل توجه است که قدمت آدرس‌های مورد بحث این تحقیق به ابتدای پیدایش بیت کوین در سال ۲۰۰۸ باز می‌گردد.

از آنجایی که کل بیت کوین‌های قابل استخراج ۲۱ میلیون عدد است، دارایی ناکاموتو به ۵ درصد از کل بیت کوین‌های موجود می‌رسد و از این نظر او قدرت بازار قابل توجهی دارد. تا کنون چندین نفر به عنوان ناکاموتو واقعی معرفی شده‌اند اما پشت هیج یک از این گزینه‌های ادله قابل اثبات و استاند خاصی وجود ندارد.

شروع بازار ارزهای دیجیتال

در ادامه اشاره به تاریخچه ارز دیجیتال بیت کوین به پیدایش بازار ارزهای دیجیتال می‌رسیم. پس از تولد بیت کوین به عنوان اولین ارز دیجیتال دنیا باید راه حلی پیدا می‌شد تا بتوان آن را معامله کرد. در ماه مارس سال ۲۰۱۰، اولین پلتفرم تبادل ارز دیجیتال با نام bitcoinmarket.com شروع به کار کرد و پس از آن پلتفرم تبادل Mt.Gox نیز به پشتیبانی از معاملات بیت کوین روی آورد.

از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ جفت ارز بیت کوین به دلار آمریکا شکل گرفت و طی این مدت ارزهای دیجیتال دیگری نیز متولد شدند. تا ماه می سال ۲۰۱۳، بازار دارایی‌های دیجیتال شامل ۱۰ ارز دیجیتال بودند که یکی از آن‌ها لایت کوین بود. یکی دیگر از ارزهای شناخته شده آن زمان پروژه ریپل بود. از آن زمان تا همین الان که مشغول مطالعه این مطلب هستید پروسه اضافه شدن رمزارزهای جدید به قوت خود باقیست و شاهد معرفی پروژه‌های جدید ارزهای دیجیتال هستیم.

فاجعه Mt.Gox

تاریخچه ارز دیجیتال بیت کوین فراز و نشیب‌های زیادی داشته است. با رشد روز افزون ارزش بیت کوین انواع تلاش برای هک کردن دارایی‌های بیت کوین نیز افزایش یافتند تا جایی که در ژوئن سال ۲۰۱۱، پلتفرم تبادل Mt.Gox هدف حمله هکری قرار گرفت و اولین سرقت تاریخ بیت کوین به اندازه ۲ هزار بیت کوین صورت پذیرفت. این میزان بیت کوین در زمان خود ارزشی معادل ۳۰ هزار دلار داشت.

Mt.Gox در سال ۲۰۱۳ تبدیل به بزرگ‌ترین پلتفرم تبادل ارزهای دیجیتال شد و بار ۷۰ درصد از تراکنش‌های بیت کوین بر عهده این پلتفرم تبادل بود. متأسفانه در سال ۲۰۱۴ این پلتفرم تبادل برای بار دوم مورد حمله هکری قرار گرفت و در این حمله ۸۵۰ هزار بیت کوین سرقت شد. این بزرگ‌ترین سرقت انجام شده در طول تاریخ بیت کوین است و در زمان خود ارزشی معادل ۴۶۰ میلیون دلار داشت. برای درک این میزان از بیت کوین کافی است بدانید که اگر قیمت روز بیت کوین در زمان نگارش این مقاله را ۲۵ هزار دلار در نظر بگیریم ارزش روز این سرقت حدودا معادل ۲۱ میلیارد دلار خواهد بود!

پس از این وضعیت بی‌سابقه، قیمت بیت کوین ریزشی ۵۰ درصدی را تجربه کرد و تا اواخر سال ۲۰۱۶ به قیمت سابق خود بازنگشت. هک‌های مبادلات ارزهای دیجیتال از آن زمان تا کنون وجود دارد اما به ندرت پیش می‌آید تا شبیه چیزی باشند که برای Mt.Gox پیش آمد. خوشبختانه با پیشرفت‌های حاصل شده امروز می‌توانید با خیال راحت بیت کوین بخرید، آن را داخل کیف پول خود نگهدارید و در زمان مورد نیاز آن را ارسال یا معامله کنید.

1- خالق بیت کوین کیست؟

شخص یا گروهی با عنوان ساتوشی ناکاموتو خالق بیت کوین است که در سال ۲۰۰۹ با انتشار وایت پیپر بیت کوین آن را به جهانیان معرفی کرد.

2- آیا هویت ساتوشی ناکاموتو مشخص است؟

با اینکه حدس و گمان‌ها زیادی در مورد افرادی که می‌توانند ساتوشی ناکاموتو باشند زده شده است اما تمامی این موارد از استدلال قابل قبولی برای تایید این موضوع برخوردار نبوده‌اند.

3- شبکه بیت کوین از چه راه‌های برای حذف شخص ثالث و عوامل انسانی در امور مالی خود اقدام می‌کند؟

شبکه بیت کوین با ارائه راه حل‌هایی مانند دفتر کل، درخت‌ها و ریشه‌های مرکل (Merkle Roots and Trees)، مهرهای زمانی، مشوق‌ها، رمزنگاری و مکانیزم اجماع سعی دارد تا نیاز به شخص ثالث و عوامل انسانی را از بین برده و سیستم غیر متمرکز را به وجود بیاورد.

4- در بزرگ‌ترین حمله هکری به شبکه بیت کوین چه مقدار بیت کوین به سرقت رفته است؟

در سال ۲۰۱۴ پلتفرم تبادل Mt.Gox هدف حمله گسترده هکری قرار گرفت که طی آن ۸۵۰ هزار واحد بیت کوین به سرقت رفت.

5- چرا پروژه بیت کوین موفق شد تا خود را به عنوان اولین پروژه ارز دیجیتال معرفی کند؟

با اینکه پیش از بیت کوین پروژه‌های سعی در ایجاد یک ارز دیجیتال مجازی داشته‌اند اما به دلیل وجود مشکلاتی مانند خرج کردن مضاعف کارایی خود را اثبات نمی‌کردند اما ناکاموتو با ارائه رویکردی جدید این مشکل را حل کرد و بیت کوین را به اولین ارز دیجیتال دنیا تبدیل کرد.

کلام پایانی

در این مطلب به طور کامل به شرح تاریخچه ارز دیجیتال بیت کوین از زمان شروع این پروژه توسط ساتوشی ناکاموتو تا طیفی از حملات هکری که موجب از دست رفتن صدها هزار واحد بیت کوین شده است پرداختیم. پروژه بیت کوین با حل مسائل فنی و تکنیکی که مشکلی بر سر ایجاد یک ارز دیجیتال واقعی بودند توانست خود را به عنوان اولین ارز دیجیتال دنیا معرفی کند و به این ترتیب چراغ راهی برای سایر پروژهای کریپتوکارنسی باشد.

بیت کوین از همان ابتدا به عنوان یک سیستم پولی همتا به همتا معرفی شد که افراد می‌توانند با کارمزد و وقت کمتری هر میزان از پول را جابجا کرده و به عنوان یک روش پرداخت از آن استفاده کند اما یکی از دلایل کمتر محقق شدن این امر ذات پرنوسان ارزهای دیجیتال است که موجب نگرانی افراد از نگهداری دارایی‌های خود به صورت بیت کوین شود. کارشناسان امیدوارند تا با بالغ‌تر شدن بازار ارزهای دیجیتال شاهد نوسانات کمتری در این دارایی‌های دیجیتالی باشیم تا استفاده از این ارزها به عنوان یک روش پرداخت بیشتر و کاربردی‌تر شود. خدمات این مجموعه شامل خرید و فروش تتر، ووچر پرفکت مانی، دوج کوین و پرفکت مانی بوده که با طراحی محیط کاربری ساده، خرید بیت کوین بدون احراز هویت را به کاری راحت و لذت‌بخش تبدیل کرده است