بلاک چین چیست، چگونه کار می‌‌کند و چه کاربردی دارد؟

بلاک چین یک فناوری نو ظهور و منحصر‌به‌فرد بوده که برای ذخیره‌سازی و مدیریت داده‌ها طراحی شده است. اگر جزو فعالان بازار کریپتو باشید بارها اسم این فناوری را شنیده‌اید؛ اما شاید ندانید که واقعاً بلاک چین چیست و چگونه عمل می‌کند. ارزهای دیجیتال تنها بخش کوچکی از شبکه بلاک چین را تشکیل می‌دهند. این فناوری مدرن ویژگی‌ها و مزایای بسیار زیادی دارد، به همین جهت برای موارد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مقاله بررسی خواهیم کرد که بلاک چین چیست و چگونه کار می‌کند؛ بنابراین اگر می‌خواهید به ‌طور کامل با این مبحث آشنا شوید از شما دعوت می‌کنیم که در ادامه با ایکس پی همراه باشید.

بلاک چین چیست و نحوه کارکرد آن به چه شکلی هست؟

بلاک چین (Blockchain) به معنای زنجیره‌ای از بلوک‌ها بوده که از دو واژه بلاک (Block) چین (Chain) تشکیل شده است. این فناوری برای اولین بار در سال 2008 توسط فردی ناشناس به نام ساتوشی ناکاموتو به جهان معرفی شد. فناوری بلاک چین با هدف ذخیره و انتقال بهتر داده‌ها طراحی شده است. در واقع بلاک چین یک فناوری غیرمتمرکز بوده که از بلوک‌های به هم چسبیده تشکیل شده است که تراکنش‌های صورت گرفته درون شبکه را مدیریت می‌کنند.

هر بلوک وظیفه ذخیره‌سازی اطلاعات را بر عهده دارد. این اطلاعات شامل تاریخ تراکنش، زمان تراکنش، حجم تراکنش، آدرس کیف پول و تمام داده‌های مرتبط با تراکنش هستند. این اطلاعات به‌ صورت کاملاً محرمانه در شبکه بلاک چین ذخیره می‌شود و کسی قادر نخواهد بود که به آن دسترسی داشته باشد. در واقع تراکنش‌های شما بدون هیچ‌گونه اطلاعات هویتی و تنها با یک امضای دیجیتالی ثبت می‌شود.

بلوک‌های موجود در شبکه بلاک چین دارای یک کد مخصوص هستند که اصطلاحاً هش نامیده می‌شوند. هر کد هش برای تأیید اعتبار داده‌های موجود در بلوک ساخته می‌شود و کاملاً رمزنگاری شده است. در شبکه بلاک چین، بلوک‌ها به‌ صورت زنجیره‌ای به یکدیگر متصل هستند و امکان تغییر داده‌های قبلی وجود ندارد. این موضوع باعث می‌شود که داده‌های موجود در شبکه از امنیت بالایی برخوردار باشند و کاربران اعتماد بیشتری به بلاک چین پیدا کنند.

شبکه همتا به همتا چیست؟

شبکه همتا به همتا (peer-to-peer) مختص سیستم‌های غیرمتمرکز است که به‌ صورت مستقل کار می‌کنند. در شبکه همتا به همتا کاربران می‌توانند به ‌صورت مستقیم با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و اطلاعات مورد نیاز خود را رد و بدل کنند. از نمونه‌های رایج این سیستم می‌توان به صرافی‌های غیرمتمرکز اشاره کرد. در این صرافی‌ها کاربران می‌توانند به ‌صورت مستقیم با کاربران دیگر معامله کرده و کسب درآمد کنند.

دقت داشته باشید که شبکه همتا به همتا به‌ صورت مستقل کار می‌کند و توسط هیچ ارگان خارجی نظارت نمی‌شود؛ بنابراین شما می‌توانید بدون هیچ‌گونه دغدغه یا نگرانی معاملات خود را انجام دهید یا اطلاعات مورد نیاز خود را مبادله کنید. بلاک چین نیز یک سیستم غیرمتمرکز است که تمام داده‌ها داخل آن ذخیره می‌شوند. لذا کاربران به ‌راحتی می‌توانند به داده‌های داخل شبکه دسترسی داشته باشند و شروع به تبادل اطلاعات کنند.

چگونه مالکیت در فضای بلاک چین تعریف می‌شود؟

مالکیت در دنیای بلاک چین تعریف متفاوتی با دنیای واقعی دارد. در شبکه بلاک چین هش‌های رمزنگاری شده به‌ عنوان کلیدهای عمومی شناخته می‌شود. این کلیدها تحت عنوان یک مدرک معتبر برای تأیید اصالت و مالکیت دیجیتال در نظر گرفته می‌شوند. در مقابل افرادی که به کلیدی خصوصی دسترسی دارند، قادر هستند که به داده‌های هش شده دسترسی داشته باشند.

در فناوری بلاک چین مالکیت دارایی به‌ صورت رمزنگاری ثبت می‌شود و امکان تغییر آن وجود ندارد. در واقع فناوری بلاک چین از هزاران کامپیوتر مجهز تشکیل شده است که وظیفه ذخیره‌سازی داده‌ها را بر عهده دارند و از تغییر اطلاعات جلوگیری می‌کنند؛ بنابراین می‌توان گفت که بلاک چین یکی از بهترین و امن‌ترین شبکه‌ها برای حفظ مالکیت دارایی‌ها و اطلاعات است.

منظور از امنیت در بلاک چین چیست؟

همان‌طور که بارها در این مقاله به آن تأکید کردیم بلاک چین یک شبکه منحصر‌به‌فرد با امنیت بالا است. حال این سوال پیش می‌آید که منظور از امنیت در بلاک چین چیست. این فناوری به گونه‌ای طراحی شده است که بلوک‌های جدید همیشه به‌ صورت خطی و دنباله‌دار به انتهای زنجیره بلاک چین اضافه می‌شوند. این بدین معنی است که جدیدترین اطلاعات اضافه شده به بلاک چین در انتهای زنجیره این شبکه ذخیره می‌شود.

با توجه به این قضیه، تغییر اطلاعات داخل بلوک و برگرداندن آن کاملاً دشوار خواهد بود. لازم به ذکر است که هر یک از این بلوک‌ها دارای هش مخصوص خود هستند. پس اگر یک هکر بخواهد به دسترسی به اطلاعات دست پیدا کند، باید کدهای هش دنباله‌دار بلوک‌ها را به دست آورد و آن‌ها را تغییر دهد. این کار عملاً غیرممکن است و تنها در صورتی امنیت بلاک چین به خطر می‌افتد که یک هکر بتواند به 51 درصد داده‌های آن دسترسی داشته باشد. این ویژگی‌ها سبب شده است که بلاک چین به یک شبکه امن و غیرقابل نفوذ تبدیل شود.

تفاوت بیت کوین و بلاک چین چیست؟

با توجه به یکی بودن خالق بیت کوین و بلاک چین، اغلب افراد تصور می‌کنند این دو یک مفهوم دارند؛ اما این قضیه کاملاً اشتباه است؛ چرا که بیت کوین و بلاک چین در زمینه‌های مختلفی با یکدیگر متفاوت‌اند. در حالت کلی بلاک چین یک شبکه گسترده است که از ذخیره‌سازی اطلاعات استفاده می‌کند؛ اما بیت کوین یک دارایی دیجیتال بوده که بر روی بستر بلاک چین ساخته شده است.

به ‌طور کلی بیت کوین و بلاک چین در موارد زیر با هم تفاوت دارند:

• چیستی: بلاک چین یک دفتر کل ثبت داده‌ها و اطلاعات بوده، ولی بیت کوین یک رمز ارز با قابلیت‌های متنوع است.
• هدف: بلاک چین با هدف فراهم کردن یک محیط امن، خصوصی و ارزان برای انجام تراکنش‌های همتا به همتا راه‌اندازی شده ولی بیت کوین یک شبکه قدرتمند است که به افزایش سرعت و ساده‌سازی تراکنش‌ها کمک می‌کند.
• محدودیت: بلاک چین یک شبکه قدرتمند با انعطاف‌پذیری زیاد است و می‌توان آن را در حوزه‌های مختلف استفاده کرد؛ اما بیت کوین چنین قابلیتی ندارد و حوزه فعالیت کمتری دارد.
• وضعیت معامله: از بیت کوین تنها برای سرمایه‌گذاری و کسب سود استفاده می‌شود اما بلاک چین می‌تواند انواع دارایی‌های دیجیتال و اطلاعات را انتقال دهد.

مزایا و معایب بلاک چین چیست؟

همان‌طور که اشاره کردیم بلاک چین یک شبکه گسترده و امن برای ذخیره‌سازی اطلاعات است. این فناوری همانند سایر تکنولوژی موجود در دنیا دارای یک سری مزایا و معایب خاص است. به همین جهت در این بخش قصد داریم بررسی کنیم که مزایا و معایب بلاک چین چیست. شناخت این ویژگی‌ها به شما این امکان را می‌دهد که درک بهتری از این فناوری داشته باشید.

مزایای فناوری بلاک چین

بلاک چین یک فناوری نو ظهور است که ذخیره‌سازی داده‌ها را آسان می‌کند. این فناوری مزایای بسیار زیادی دارد و جزو تکنولوژی‌های منحصر‌به‌فرد دنیا به شمار می‌رود. به‌ طور کلی مزایای فناوری بلاک چین عبارت‌اند از:

• ذخیره آسان اطلاعات: بلاک چین به ‌عنوان یک جایگزین ایده‌آل برای بانک شناخته می‌شود. این شبکه از امنیت بسیار بالایی برخوردار است و به کاربران این امکان را می‌دهد که بتوانند اطلاعات شخصی خود را در یک محیط امن نگهداری کنند.
• امنیت بالا: یکی از نکات مثبت در رابطه با بلاک چین، امنیت بالای آن است. این فناوری از بلوک‌های زیادی تشکیل شده است که به یکدیگر متصل هستند. به‌ عبارتی امکان جدا کردن این بلوک‌ها و تغییر داده‌های موجود داخل آن‌ها امکان‌پذیر نیست؛ بنابراین می‌توان گفت که این شبکه از امنیت بالایی برخوردار است و یک گزینه ایده‌آل برای ذخیره‌سازی اطلاعات به شمار می‌رود.
• ثبت تراکنش‌ها با سرعت بالا و به‌ صورت خصوصی: شبکه بلاک چین از سرعت بسیار بالایی برخوردار است و به شما این امکان را می‌دهد که بتوانید تراکنش‌های خود را بدون هیچ‌گونه محدودیتی و با سرعت بالا ثبت کنید. همچنین تراکنش‌های ثبت شده کاملاً محرمانه هستند و هیچ اطلاعات شخصی از شما به بیرون درز نمی‌کند.
• کمک به کاهش هزینه‌ها: بلاک چین یک فناوری پیشرفته است که به ‌صورت غیرمتمرکز فعالیت می‌کند. در فناوری بلاک چین تمام واسطه‌ها حذف می‌شوند و شما می‌توانید به‌ طور مستقیم با شبکه ارتباط برقرار کنید. این موضوع باعث کاهش هزینه‌های تراکنش و مقرون به صرفه بودن آن می‌شود.
• سیستم یکپارچه بدون نیاز به اعتماد: این تکنولوژی به گونه‌ای طراحی شده است که برای استفاده از آن نیاز به احراز هویت یا شناخت دو جانبه نیست. در واقع بر خلاف سیستم‌های بانکداری همه افراد بدون هیچ‌گونه محدودیتی می‌توانند داخل این شبکه فعالیت کنند و تراکنش‌های خود را انجام دهند.
• شفافیت بالا: یکی دیگر از مزایای بلاک چین، شفافیت بالای آن است. تمام تراکنش‌های ثبت شده داخل بلاک چین و داده‌ها برای همه افراد قابل مشاهده هستند و امکان مخفی سازی یا تغییر آن‌ها وجود ندارد. این ویژگی نشان‌دهنده شفافیت بالا و عملکرد بی‌نظیر شبکه بلاک چین است.
• ارائه خدمات به‌ صورت دائمی: بلاک چین یک فناوری بزرگ و پیشرفته است که به‌ صورت دائمی و 24 ساعته فعالیت می‌کند؛ بنابراین شما هیچ‌گونه نگرانی نخواهید داشت و هر زمان که خواستید می‌توانید تراکنش‌های خود را انجام دهید.

معایب بلاک چین

همان‌طور که مشاهده کردید بلاک چین یک فناوری بی‌نظیر با مزایای فراوان است؛ اما این همه قضیه نیست چرا که این فناوری دارای یک سری معایب نیز هست. البته وجود عیب یا محدودیت در بلاک چین به منزله ناکارآمدی آن نیست. پس نباید این موضوع را اشتباه برداشت کنید. در این بخش می‌خواهیم معایب بلاک چین را بررسی کنیم تا نحوه عملکرد آن را به‌ طور کامل درک کنید. به ‌طور کلی معایب بلاک چین عبارت‌اند از:

• فراهم کردن بستر مناسب برای فعالیت‌های غیر قانونی: بلاک چین یک فناوری مدرن و غیر قابل پیگیری است. این موضوع باعث می‌شود که عده‌ای از افراد سودجو از بلاک چین به ‌عنوان یک واسطه برای انجام فعالیت‌های غیر قانونی همچون پول‌شویی، فیشینگ و معاملات غیر قانونی استفاده کنند.
• حمله 51 درصدی به بلاک چین: در قسمت‌های قبلی اشاره کردیم که بلاک چین از امنیت بالایی برخوردار است و داده‌ها در یک محیط امن نگهداری می‌شوند؛ اما این بدین معنی نیست که این شبکه غیر قابل نفوذ باشد. در صورتی که فناوری بلاک چین مورد حمله 51 درصدی قرار بگیرد، با مشکل جدی مواجه می‌شود. چون در چنین شرایطی حمله کننده می‌تواند با تغییر داده‌ها یا حذف کردن آن‌ها شبکه را مختل کند.
• محدودیت در ذخیره‌سازی داده‌ها: برای ذخیره‌سازی اطلاعات در بلاک چین از درایورهای سخت‌افزاری استفاده می‌شود؛ اما به نظر می‌رسد که در آینده‌ای نزدیک حجم بلاک چین از ظرفیت این درایورها بیشتر شود. بروز چنین مشکلی باعث اختلال در شبکه و از دست رفتن گره‌ها می‌شود.
• هزینه بالای فناوری بلاک چین: این فناوری در هزینه تراکنش صرفه‌جویی می‌کند ولی هزینه اجرا و نگهداری آن زیاد است. به‌ عنوان مثال تأیید تراکنش‌ها نیاز به توان محاسباتی زیادی دارد. برای این کار به کامپیوترهای پیشرفته‌ای نیاز است که مصرف انرژی زیادی دارند. با توجه به این شرایط می‌توان گفت که بلاک چین یک فناوری گران است.

سخن پایانی

در این مقاله بررسی کردیم که بلاک چین چیست و چه کاربردی دارد. بلاک چین یک فناوری نوین و کاربردی بوده که برای ذخیره‌سازی داده‌ها و انجام راحت‌تر تراکنش‌ها راه‌اندازی شده است. این فناوری به‌ صورت غیرمتمرکز کار می‌کند و مزایای بسیار زیادی دارد. بلاک چین یک فناوری نو ظهور است که برای موارد مختلفی استفاده شده و روز به روز به اهمیت آن افزوده می‌شود. امروزه با گسترش دنیای کریپتو و ظهور تکنولوژی‌های جدیدی همچون متاورس و nft شاهد نیاز به فناوری بلاک چین هستیم؛ بنابراین می‌توان گفت که در آینده نزدیک بلاک چین نقش مهم و کلیدی در گسترش تکنولوژی خواهد داشت و می‌تواند کمک حال حوزه‌های مختلف باشد. امیدواریم از خواندن این مقاله لذت برده باشید و برای شما مفید بوده باشد. برای خرید تتر و مشاوره رایگان و همچنین خرید پرفکت مانی و ووچر پرفکت مانی با کارشناسان ما در ارتباط باشید.

سوالات متداول

1- بلاک چین چیست؟

بلاک چین یک فناوری غیر متمرکز بوده که یک بستر امن و ایده‌آل برای ذخیره‌سازی اطلاعات و داده‌ها است.

2- انواع بلاک چین کدام‌اند؟

بلاک چین به چهار دسته بلاک چین عمومی، خصوصی، کنسرسیومی و هیبرید تقسیم‌بندی می‌شود.

3- آیا بیت کوین همان بلاک چین است؟

بلاک چین یک شبکه گسترده بوده که برای ذخیره‌سازی اطلاعات طراحی شده است؛ اما بیت کوین یک ارز دیجیتال محبوب بوده که بر بستر بلاک چین ساخته می‌شود.

4- چرا باید از بلاک چین استفاده کنیم؟

چون بلاک چین یک شبکه قدرتمند و منحصر‌به‌فرد است که با شرایط لازم برای ذخیره‌سازی امن و بدون دست‌کاری، داده‌ها را برای کاربران فراهم می‌کند.

5- از بلاک چین برای چه مواردی استفاده می‌شود؟

بلاک چین یک فناوری پرکاربرد است که در موارد مختلفی همچون صنعت بازی، بانکداری، فروشگاه‌های آنلاین، ارز دیجیتال، مدیریت امور مالی در شرکت‌های بزرگ، اینترنت اشیاء، پرداخت‌های بین‌المللی و زنجیره‌های تأمین استفاده می‌شود.